Wskaźniki koniunktury i nastrojów

Wskaźniki koniunktury i nastrojów są ważnym źródłem informacji o sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw. Dzięki temu można lepiej poznać i zrozumieć procesy zachodzące w gospodarce.

Sytuację w gospodarce opisuje szereg wskaźników makroekonomicznych. Do najważniejszych należą dynamika PKB, produkcji przemysłowej i budowlanej, sprzedaży detalicznej, a także liczba oddanych mieszkań, saldo wymiany handlowej, podaż pieniądza, inflacja czy stopa bezrobocia. Są one publikowane przez urzędy statystyczne, organy państwa i banki centralne. Proces zbierania i przetwarzania tych danych trwa zazwyczaj kilka tygodni a w niektórych przypadkach nawet kilka miesięcy. W efekcie opublikowane wskaźniki makroekonomiczne są opóźnione, niejednokrotnie nieaktualne, co utrudnia analizę bieżącej sytuacji. Te, które są publikowane jako wstępne niejednokrotnie podlegają korektom.

Na rynku funkcjonuje grupa wskaźników opisujących stan gospodarki, opartych na opiniach uzyskanych bezpośrednio z przedsiębiorstw lub od konsumentów. W anonimowej ankiecie skierowanej do wybranej grupy przedsiębiorstw respondenci mają za zadanie odpowiedzieć, czy sytuacja w ich firmach w porównaniu do poprzedniego miesiąca w danym obszarze działania: poprawiła się, pogorszyła się lub pozostała bez zmiany. Pytania mogą też dotyczyć prognoz na najbliższe miesiące. Badaniem są obejmowane różne sektory gospodarki, jak przemysł, budownictwo, transport czy usługi. Ankiety kierowane do konsumentów dotyczą sytuacji ich gospodarstw domowych oraz oczekiwań na przyszłość.

Proste pytania, proste odpowiedzi a wartość informacyjna takiego badania jest duża. Zbieranie i przetworzenie danych jest stosunkowo mało pracochłonne i czasochłonne. W rezultacie tak opracowane wskaźniki trafiają na rynek znacznie wcześniej niż dane makroekonomiczne.

Powodem, dla którego wskaźniki koniunktury są uważane za wiarygodne barometry koniunktury jest fakt, że opierają się na „twardych” danych, a nie na opiniach, bowiem pochodzą bezpośrednio od przedstawicieli przedsiębiorstw. W szczególności dużą wartość poznawczą przedstawiają informacje pozyskane od menedżerów logistyki, ponieważ mają oni bezpośredni wgląd w łańcuch dostaw. Wynika to z tego, że przedsiębiorstwa muszą szybko reagować na zmiany popytu, a także zwiększać lub zmniejszać zakupy w celu sprostania bieżącemu popytowi. Ze względu na taką pozycję w firmie menedżerowie logistyki są bardzo dobrze zorientowani w bieżącej sytuacji. Dlatego są kompetentni aby wypowiadać się na temat bieżących i oczekiwanych warunków funkcjonowania firm, w których są zatrudnieni.

Wskaźniki koniunktury i nastrojów, jako jedne z pierwszych w miesiącu dostarczają informacji o sytuacji gospodarki. Korzystają z nich menedżerowie, ekonomiści, analitycy, inwestorzy oraz rządy.

Wiodącym wskaźnikiem koniunktury i nastrojów jest Purchasing Managers Index, publikowany dla kilkudziesięciu krajów, w tym dla Polski. W Stanach Zjednoczonych najważniejszymi wskaźnikami są ISM Manufacturing PMI, ISM Non-Manufacturing NMI, Chicago PMI, Conference Board Leading Economic Index, S&P/Case-Shiller Price Index, Crash Confidence Index, New York Empire State czy Philadelphia Fed. Sytuację w gospodarce niemieckiej opisuje indeks Ifo Business Climate i ZEW Economic Sentiment a w Unii Europejskiej – European Economic Sentiment Indicator. Miarami koniunktury na świecie są też stawki frachtu morskiego. Publikacją odpowiadających ich indeksów zajmuje się giełda Batlic Exchange.

W Polsce co miesiąc Główny Urząd Statystyczny bada koniunkturę w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach a także nastroje konsumenckie. Natomiast sytuację w sektorze bankowym odzwierciedla indeks Pengab Związku Banków Polskich.

Praktyka pokazała, że wskaźniki koniunktury i nastrojów są sprawdzonymi barometrami koniunktury w gospodarce i mają wartość prognostyczną, a więc stanowią wsparcie przy analizie sytuacji gospodarki w kraju i na świecie.

fot. www_slon_pics, pixabay.com, CC0

English (angielski)