Miarą nastrojów w niemieckiej gospodarce jest wskaźnik Ifo. Odzwierciedla on również przewidywania biznesmenów na najbliższe miesiące.
Indeks Ifo Business Climate jest obliczany na podstawie wyników sondażu przeprowadzanego co miesiąc wśród około 7 000 przedstawicieli przedsiębiorstw sektora przetwórczego, budownictwa, handlu hurtowego i detalicznego w Niemczech. Jego opracowaniem i publikacją zajmuje się Instytut Badań nad Gospodarką – Institut für Wirtschaftsforschung w Monachium. Indeks ten jest określany mianem Ifo, od skrótu „Information und Forschung”.
Ifo Business Climate będący miarą klimatu w biznesie opiera się na dwóch subindeksach, które opisują:
- bieżącą sytuację w niemieckim biznesie – Ifo Business Situation,
- oczekiwania biznesowe niemieckich menedżerów – Ifo Business Expectations.
W trakcie sondażu przedsiębiorstwa są proszone do udzielenia odpowiedzi o bieżącej sytuacji biznesowej oraz o swoich oczekiwaniach biznesowych na najbliższe sześć miesięcy. Charakteryzując bieżącą sytuację mogą ją określić jako „dobrą”, „satysfakcjonującą” albo „złą”. Natomiast odnośnie oczekiwań biznesowych mogą odpowiedzieć, że sytuacja w ich firmach będzie „lepsza”, „bez zmian” lub „gorsza”. W zależności od znaczenia danej branży przemysłowej odpowiedziom przypisuje się odpowiednie wagi i agreguje.
Pod uwagę brany jest się procent odpowiedzi z ocenami „dobra” i „zła” albo „lepsza” i „gorsza”. Na tej podstawie obliczane są salda ocen pozytywnych i negatywnych. Odpowiedzi „satysfakcjonująca” lub „bez zmian” są traktowane jako „neutralne” i nie mają wpływu na dalszą kalkulację.
Saldo klimatu biznesowego dla danego miesiąca (Business Climate) jest obliczane jest, jako średnia geometryczna sald bieżącej sytuacji w biznesie oraz sald oczekiwań powiększonych o 200 (wzór 1).
Wartości Business Climate mogą zmieniać się w przedziale od -100 (wszystkie przedsiębiorstwa sygnalizują złą sytuację albo przewidują jej pogorszenie) do +100 (wszystkie przedsiębiorstwa sygnalizują dobrą sytuację albo przewidują jej poprawę). Ujemne wartości indeksu świadczą o przewadze pesymizmu w ocenie stanu i perspektyw gospodarki, natomiast dodatnie – o przewadze optymistycznych nastrojów.
Wartość indeksu klimatu biznesowego i jego komponentów stanowi iloraz:
- salda z bieżącego miesiąca powiększonego o 200 oraz
- średniego salda w roku bazowym (2005) powiększonego o 200
– pomnożony przez 100 (wzór 2).
Indeks Ifo uzupełnia oficjalne odczyty wskaźników makroekonomicznych. Jego zaletą jest to, że dane do jego kalkulacji pochodzą bezpośrednio od przedstawicieli przedsiębiorstw i ukazuje się przed publikacją rządowych danych makroekonomicznych. Udowodniono, że Ifo może sygnalizować z wyprzedzeniem zmiany cykli koniunkturalnych w niemieckiej gospodarce. Przyjmuje się, że punkt zwrotny cyklu można uznać za wiarygodny, jeżeli ruch w danym kierunku następuje przez trzy kolejne miesiące.
Niemiecka gospodarka jest liderem w Europie i należy do największych w świecie. Jej sytuacja ma istotny wpływ na gospodarki krajów Unii Europejskiej, w tym polskiej. Niemcy to nasz największy partner biznesowy. Stąd indeks Ifo jest przedmiotem obserwacji i analiz nie tylko w Niemczech ale także zagranicą, również w Polsce.
Na wykresie 1 przedstawiono przebieg Ifo Business Climate i jego dwa komponenty w latach 2005-2017. Odzwierciedlają one zmiany w niemieckiej gospodarce wywołane sytuacją na świecie, jak kryzys z 2008 roku lub problemy Strefy Euro spowodowane kryzysem w Grecji. Od 2016 roku Ifo znajduje się w trendzie wzrostowym, co jest dowodem poprawy koniunktury gospodarczej w Niemczech.
