Spośród wielu wskaźników sygnalizujących wczesne oznaki procesów w prywatnym sektorze gospodarki na szczególną uwagę zasługuje PMI. Informacje na podstawie, których jest on tworzony pochodzą bezpośrednio od przedstawicieli biznesu.
Indeks Menedżerów Logistyki (ang. Purchasing Managers Index, PMI)
Jest to wiodący wskaźnik nastrojów w gospodarce, opracowanym i publikowanym co miesiąc przez firmę IHS Markit, która jest niezależnym, globalnym dostawcą badań gospodarczych na świecie. Wskaźnik ten oparty jest na wynikach badań opinii menedżerów logistyki ze starannie wyselekcjonowanych firm, tak aby odzwierciedlał rzeczywistą strukturę sektora.
PMI są jednymi z najwcześniej publikowanych wskaźników w miesiącu i są oparte na faktach. Dostarczają więc na rynek najświeższych a jednocześnie wiarygodnych informacji o sytuacji w gospodarce.
Przy zbieraniu danych do kalkulacji PMI respondenci informują, czy warunki gospodarcze dla określonych obszarów działalności w ich firmach wobec poprzedniego miesiąca uległy: poprawie, pogorszeniu lub pozostały bez zmian.
Na tej podstawie obliczany jest procent respondentów udzielających poszczególnych odpowiedzi, różnica netto pomiędzy odpowiedziami wyższy/lepszy a odpowiedziami niższy/gorszy oraz wskaźnik dyfuzji. W efekcie na wartość wskaźnika PMI składa się procent odpowiedzi informujących o poprawie sytuacji oraz 50% odpowiedzi neutralnych, tzn. pochodzących od firm, gdzie sytuacja nie zmieniła się. Wskaźniki obliczane są z uwzględnieniem czynników sezonowych.
Indeksy PMI są publikowane dla ponad 40 krajów i Strefy Euro
Dotyczą sektora: przemysłowego, usługowego, budowlanego i sprzedaży detalicznej. Dla wszystkich krajów stosuje się taką samą metodologię obliczania indeksu, co umożliwia międzynarodowe porównania. Takiej cechy nie posiadają wskaźniki makroekonomiczne, jak dynamika PKB, produkcji przemysłowej, czy sprzedaży detalicznej, ponieważ metodologia ich obliczania nie wszędzie jest taka sama.
PMI dostarcza menedżerom, ekonomistom, analitykom, inwestorom i rządom precyzyjnych i obiektywnych informacji, dzięki czemu mogą oni lepiej zrozumieć sytuację gospodarczą jak również zidentyfikować trendy i punkty zwrotne w cyklach gospodarczych. Banki centralne posiłkują się odczytami PMI przy podejmowaniu decyzji odnośnie polityki pieniężnej.
Dla Polski publikowany jest wskaźnik PMI Sektora Przemysłowego, obliczany na podstawie danych zebranych od reprezentatywnej grupy ponad 200 firm z sektora przemysłowego. Grupa respondentów typowana jest w oparciu o udział branży w PKB i poziom zatrudnienia. PMI opiera się na pięciu subindeksach o następujących wagach: nowe zamówienia – 0,3, produkcja – 0,25, zatrudnienie – 0,2, prędkość dostaw – 0,15, zapasy pozycji zakupionych – 0,1.
Wartości PMI mogą zmieniać się w przedziale 0-100, przy czym 50 jest poziomem neutralnym. Wskazanie powyżej tej wartości świadczy o rozwoju badanego sektora gospodarki. Jeżeli natomiast indeks PMI znajdzie się poniżej 50 oznacza to, że gospodarka weszła w stan recesji. Im większa odległość od poziomu 50, tym większe jest tempo zmian – pozytywnych lub negatywnych. Odczyt poniżej 40 jest symptomem poważnego kryzysu.
Na wykresie 1 przedstawiono zmiany PMI Sektora Przemysłowego w Polsce w latach 2005-2017. Widać na nim zmiany w naszej gospodarce wywołane sytuacją na świecie, jak kryzys z 2008 roku lub problemy Strefy Euro spowodowane kryzysem w Grecji. Także pozytywne zmiany w polskiej gospodarce, jakie miały miejsce w 2017 roku znalazły potwierdzenie we wzroście wartości tego indeksu.
