Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych opublikowało wyniki kolejnej edycji Ogólnopolskiego Badania Inwestorów. W badaniu udział wzięło 3912 inwestorów indywidualnych, co sprawia, że jest to obecnie jedno z najpoważniejszych badań tego typu na polskim rynku.
Zobacz także: 3 wnioski z badania OBI 2018 w kontekście emerytur
Dla porządku należy jednak podkreślić, że badanie było promowane wśród członków Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych oraz popularnych serwisów o tematyce inwestycyjnej m.in. bankier.pl, stockwatch.pl, investing.com, Magazine Equity. Mogło to do pewnego stopnia wpłynąć na ostateczne wyniki, choćby w taki sposób, że ludzie, którzy inwestując wyłącznie w kryptowaluty i nie czytają powyższych mediów, raczej nie wzięli udziału w badaniu – stąd niski wynik kryptowalut.
Czytaj także: 10 rad dla początkujących inwestorów
Kim jest polski inwestor indywidualny?
W stosunku do ubiegłego roku, w tej materii zmieniło się niewiele. Polski inwestor to mężczyzna (85,8 proc.), który ma 41-42 lata, inwestuje od 8 lat, posiada portfelu do 7 spółek, które trzyma do roku. Nie uczestniczy także w walnych zebraniach.
Dla porównania niemiecki inwestor ma średnio 56 lat, inwestuje od 22, przede wszystkim długoterminowo, w akcje spółek dywidendowych. Uczestniczy także w walnych zebraniach i w spotkaniach z zarządami spółek.
35,7 proc. przebadanych inwestorów deklarowało wykształcenie wyższe ekonomiczne. 40,5 proc. inne wyższe. Pozostałe 23,8 proc. to niepełne wyższe, średnie, zawodowe i podstawowe (0,5 proc.).
Wśród grup wiekowych dominuje 36-45 (32,3 proc.), zaś na drugim miejscu uplasowała się grupa 26-35 (27 proc.). Najmniej liczne grupy to 18-25 (6,5 proc.) oraz 56+ (13,8 proc.). Jedna piąta część inwestorów ma 46-55 lat. I to właśnie w rozkładzie wiekowym widać najwyraźniejszą tendencję, trwającą od lat – spada liczba inwestorów do 25 roku życia. Do 2017 spadała nieznacznie liczebność grupy 26-35, jednak w 2018 roku mamy wzrost zarówno w tej grupie, jak w najliczniejszym przedziale 36-45. Bez zmian w stosunku do ubiegłego roku pozostała grupa 46-55, zaś 56+ skurczyła się z 21,4 do 13,8 proc. Ogólnie średnia wieku uległa nieznacznemu obniżeniu.
Czytaj także: Jarosław Dominiak: niezależnie od okoliczności powinniśmy inwestować w siebie
Jak inwestujemy?
Polski inwestor indywidualny inwestuje przede wszystkim… po godzinach.
Aż 58 proc. badanych pracuje na umowie o pracę/zlecenie. 22,6 proc. prowadzi działalność gospodarczą, zaś w pozostałych 19,4 proc. mieszczą się emeryci i renciści, bezrobotni, zawodowi inwestorzy giełdowi oraz studenci/uczniowie.
Inwestujemy średnio od ok. 8 lat. 37,2 proc. badanych inwestuje nie dłużej, niż 5 lat. 30,7 proc. od 6 do 10 lat, zaś 14,3 proc. od 11 do 15 lat. Ponad 15 lat inwestuje jedynie 17,7 proc. uczestników badania.
Na przestrzeni lat tendencja zmierza w kierunku rozszerzenia grup inwestujących ponad 5 lat, zaś do 2017 roku najbardziej kurczyła się grupa „do 5 lat”, która w tym roku nieznacznie urosła. W stosunku do ubiegłego roku zmalały grupy „powyżej 15 lat” oraz „10-15”, co może świadczyć o pewnym zniechęceniu wśród „starych wyjadaczy”.
90,3 proc. inwestorów indywidualnych inwestuje samodzielnie, nieco ponad 1/4 za pośrednictwem TFI, zaś 18,8 proc. inwestuje poza rynkiem kapitałowym (nieruchomości, kryptowaluty, metale szlachetne etc.).
Na inwestowanie poświęcamy niewiele czasu. Prawie 36 proc. inwestorów poświęca nie więcej, niż 1 godzinę dziennie. 27,7 proc. kilka godzin w tygodniu, a 15,4 proc. kilka godzin w miesiącu. 5,3 proc. badanych poświęca na inwestowanie maksymalnie jedną godzinę w miesiącu. Jedynie 15,7 proc. deklaruje, że inwestowanie pochłania „wiele” godzin dziennie.
Jeżeli chodzi o metodologię, prawie połowa inwestorów kieruje się zarówno i analizą fundamentalną, jak i techniczną (48,9 proc.). 23,3 proc. stosuje wyłącznie analizę fundamentalną, 16,1 proc. wyłącznie techniczną, zaś 10,3 proc. uczciwie przyznaje się, że nie potrafi analizować instrumentów finansowych. 1,5 proc. stosuje inne metody.
Czytaj także: O co chodzi w aferze GetBack?
Motywacja polskiego inwestora
Ponad połowa polskich inwestorów indywidualnych, którzy wzięli udział w badaniu SII, inwestuje po to, by zdywersyfikować swoje źródła przychodu (53,9 proc.). Dla 18,8 proc. ankietowanych jest to forma oszczędzania na emeryturę, zaś 17 proc. inwestorów chce ochronić swój kapitał przed inflacją. Jedynie 7,4 proc. kieruje się wyłącznie zarobkiem. Co ciekawe, 2,9 proc. badanych traktuje inwestowanie jako zabawę/hobby.
Trend, który można obserwować na przestrzeni lat wskazuje na to, że największe wzrosty mamy w grupie oszczędzających na emeryturę – w 2014 było to zaledwie 1,5 proc. Skurczyła się natomiast grupa, która pragnie uchronić swoje oszczędności przed inflacją (z 23 proc. w 2014 do 1 7 proc.).
Portfel polskiego inwestora indywidualnego
Najliczniejsza grupą inwestorów jest ta, której zasobność portfela mieści się w przedziale 30-50 tys. złotych. Jest to aż 1/5 polskich inwestorów indywidualnych. Nieco mniej, bo 17,8 proc., zadeklarowało, że inwestuje 100-500 tys. zł., a 17,3 proc. 50-100 tys. złotych. Dosyć liczna jest również grupa 10-30 tys. zł – to aż 15,8 proc. Do 10 tys. złotych inwestuje 12,7 proc. inwestorów.
Na przestrzeni lat skurczyła się grupa tych najmniejszych (do 10 tys. zł), zaś zwiększyła się grupa 50-100 tys. oraz grupa, która odmawia odpowiedzi (obecnie 11 proc., dawniej poniżej 10 proc.).
Króluje GPW – aż 81,2 proc. inwestorów indywidualnych właśnie tam lokuje swoje środki. 24,2 proc. korzysta z depozytów bankowych, a 22 proc. inwestuje w spółki z NewConnect. Kolejną dużą grupą są TFI – tam inwestuje 20,6 proc. inwestorów indywidualnych.
Na samym dole uplasowały się kryptowaluty, które w tym roku są nową pozycją (6 proc.) oraz nieruchomości – obecnie bardzo drogie. Ciekawostką jest też niski wynik ETF`ów. Inwestuje w nie zaledwie 8,9 proc. ankietowanych, zatem dużo mniej, niż w klasyczne fundusze inwestycyjne, powszechnie uchodzące za te droższe.
Zdecydowanie najliczniejsza grupa inwestorów posiada w swoim portfelu 4-7 spółek (47,6 proc.). Zaledwie 21,8 proc. przekracza tę liczbę (8 spółek i więcej), zaś 26,5 proc. posiada 2-3 spółki. 4,1 proc. to inwestorzy, którzy posiadają akcje tylko jednej spółki.
Na przestrzeni lat widać, że proporcje przesuwają się z 2-3 spółek na 4-7 oraz 8 i więcej.
Jeżeli chodzi o perspektywę czasową, 39,5 proc. inwestorów trzyma akcję dłużej, niż rok (być może w tej grupie najliczniej występują spółki dywidendowe). 43,3 proc. (najwięcej) do roku, 10,2 proc. do miesiąca, 2,7 proc. do tygodnia, zaś 4,2 proc. stosuje daytrading.
Odbiór rynku
90,3 proc. inwestorów nie jeździ na walne zgromadzenia. Przy czym nieco inaczej wygląda to wśród członków SII (21,8 proc. uczestniczy), a inaczej wśród pozostałych badanych (5,9 proc. uczestniczy).
Inwestorzy nie jeżdżą na walne zgromadzenia najczęściej z powodu braku czasu (44,9 proc.), poczucia braku wpływu na przebieg (28,1 prroc.), nieznajomości zasad uczestnictwa (20 proc.).
Wśród największych słabości rynku kapitałowego inwestorzy postrzegają podatek Belki (41,8 proc.), a także małą płynność, brak poszanowania praw mniejszościowych, wysokie koszty transakcyjne itp. Tym, co zwraca uwagę, jest wzrost (z 20,8 proc. rok temu do 36,6 proc. w tym roku) czynnika związanego z przestępstwami na rynku. Jest to oczywiście pokłosie afery GetBack. Warto przy okazji podkreślić, że badanie było przeprowadzane jeszcze przed wybuchem tzw. „Afery KNF”.
Czytaj także: Kryzys zaufania na polskim rynku kapitałowym
Najmniej ankietowanych wskazało jako słabość wpływ polityki na rynek kapitałowy (1,4 proc.) oraz niską jakość działania instytucji rynkowych (8,2 proc.).
Inwestorzy a PPK
Na pytanie „Czy Polacy zapiszą się do PPK?” aż 63 proc. ankietowanych odparło, że nie. Zapytani o to, czy sami się zapiszą, 57,4 udzieliło odpowiedzi przeczącej. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy opatrywać w fakcie, że inwestorzy oszczędzają na emeryturę sami (54,8 proc.), nie ufają państwowym rozwiązaniom (52,5 proc.) i zawiedli się na OFE (35,4 proc.).
Zobacz także: 3 wnioski z badania OBI 2018 w kontekście emerytur
Skąd inwestorzy czerpią wiedzę?
Wśród najważniejszych źródeł wiedzy, wymieniane były raporty bieżące i okresowe spółek, serwisy internetowe, strony www spółek, a także raporty i komentarze analityków i blogerów.
Spośród serwisów internetowych, największą popularnością cieszy się Bankier.pl, pb.pl, money.pl oraz parkiet.com. Jeżeli chodzi o prasę drukowaną, prym wiodą Parkiet, Puls Biznesu oraz na równi Rzeczpospolita i Forbes.
Czytaj także: Ucz się całe życie – kursy online