Narodowy Bank Polski

Narodowy Bank Polski

Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Wypełnia on zadania określone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawo bankowe.

Mysaver poleca:

Organami Narodowego Banku Polskiego są: prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz zarząd NBP. Narodowy Bank Polski działa na rzecz stabilności polskiego systemu finansowego niezbędnej dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego.

Czytaj także: Plan emisyjny NBP na 2019 rok

Narodowy Bank Polski – podstawowe funkcje

  • centralny bank państwa,
  • bank banków,
  • bank emisyjny.

Zadaniem Narodowego Banku Polskiego jest prowadzenie polityki pieniężnej w celu utrzymania stabilnego poziomu cen i wartości złotego. Instrumentami wykorzystywanymi do prowadzenia polityki pieniężnej są operacje otwartego rynku, rezerwa obowiązkowa i operacje depozytowo-kredytowe. Realizując politykę pieniężną Narodowy Bank Polski stosuje strategię bezpośredniego celu inflacyjnego, zgodnie z którą inflacja powinna utrzymywać się na poziomie 2,5 proc. z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt procentowy. W zależności od sytuacji na rynku finansowym i w gospodarce Rada Polityki Pieniężnej podejmuje decyzję o wysokości stóp procentowych. Stopy procentowe rynku pieniężnego mają wpływ na oprocentowanie kredytów i depozytów w bankach komercyjnych. Warunkują one akcję kredytową oraz popyt na towary i usługi, co przekłada się na poziom cen rynkowych i inflację.

Czytaj także: Adam Glapiński: polski system finansowy jest stabilny i bezpieczny

Rada Polityki Pieniężnej ustala cztery stopy procentowe:

  • stopa referencyjna,
  • stopa lombardowa,
  • stopa depozytowa,
  • stopa redyskonta weksli.

Najważniejszą jest stopa referencyjna, która stanowi rentowność siedmiodniowych bonów pieniężnych emitowanych przez NBP w trakcie operacji otwartego rynku. Wysokość stopy referencyjnej ma bezpośredni wpływ na oprocentowanie kredytów na polskim rynku międzybankowym, a jego miarą jest indeks WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate). Stanowi on m.in. bazę dla oprocentowania kredytów bankowych i obligacji.

Czytaj także: NIK rozpoczyna kontrolę w NBP

Emisja pieniądza

Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo emitowania i wprowadzania do obiegu znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej – banknotów i monet będących prawnym środkiem płatniczym na terytorium Polski. Monety emitowane są w dwóch grupach: (i) z przeznaczeniem do powszechnego obiegu oraz (ii) kolekcjonerskie o ograniczonej wielkości emisji, wykonane ze złota, srebra lub stopów innych metali. Narodowy Bank Polski emituje również banknoty kolekcjonerskie upamiętniające ważne wydarzenia lub postacie.

Do kluczowych zadań NBP należy również rozwój systemu płatniczego poprzez organizowanie rozliczeń pieniężnych, działania regulacyjne, nadzór nad systemami płatności oraz systemami rozrachunku papierów wartościowych. System płatności SORBNET, obejmujący rachunki bieżące banków, służy do rozrachunku transakcji dokonywanych na rynku międzybankowym.

Czytaj także: Zarobki w NBP. Adam Glapiński poprze ustawę o jawności wynagrodzeń. Jeśli taka powstanie

Narodowy Bank Polski gromadzi rezerwy dewizowe i zarządza nimi a także ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo obrotu dewizowego i płynności płatniczej kraju. Rezerwy dewizowe służą przede wszystkim umocnieniu wiarygodności finansowej Polski, co przynosi korzyści w postaci niższego kosztu finansowania zagranicznego oraz zmniejszenia zmienności kursu złotego. Odpowiednio wysoki poziom rezerw dewizowych obniża ryzyko gwałtownego odpływu kapitału z kraju. Rezerwy dewizowe mogą być też wykorzystane w razie potrzeby do wsparcia stabilności rynków finansowych i sektora bankowego. Na polskie aktywa rezerwowe składają się waluty, międzynarodowe jednostki rozrachunkowe SDR (ang. Special Drawing Rights), należności, rezerwa w Międzynarodowym Funduszu Walutowym oraz złoto monetarne, którego udział w wartości rezerw wynosi 3,8 proc. (dane NBP z lipca 2017 r.).

Narodowy Bank Polski prowadzi podstawowy rachunek bieżący budżetu państwa oraz rachunki bieżące państwowych jednostek budżetowych i państwowych funduszy celowych zarządzanych przez ZUS i KRUS. Ponadto może też prowadzić rachunki innych osób prawnych oraz podmiotów upoważnionych ustawowo do otwierania rachunków w NBP.

Czytaj także: 10 afer, w których Polacy tracili swoje oszczędności

fot. Narodowy Bank Polski, flickr.comCC BY-ND 2.0