Przez stulecia świat zyskał niezwykłe egzemplarze książek, które osiągały zawrotne sumy pieniędzy na aukcjach. Większość z nich jest ceniona ze względu na niezwykłą wartość historyczną ale i bywają ozdobione nieocenionymi iluminacjami. Oto lista najdroższych książek na świecie.
Przez stulecia świat zyskał niezwykłe egzemplarze, które osiągają zawrotne sumy pieniędzy. Są to książki w dużej mierze związane z religią, ustrojami społecznymi a nawet i ornitologiczne. Większość z nich jest ceniona ze względu na niezwykłą wartość historyczną ale i bywają ozdobione nieocenionymi iluminacjami. Oto lista najdroższych książek na świecie.
10. Pierwsze Folio
Pełny tytuł brzmi: „Komedie, kroniki i tragedie pana Williama Szekspira” (Mr. William Shakespeares Comedies, Histories, & Tragedies). Pierwsze Folio, to współczesna nazwa nadana pierwszemu opublikowanemu zbiorowi dzieł Williama Shakespeare’a. Nazwa wzięła się z formatu folio (arkusz papieru jednokrotnie złożony, który tworzy dwie karty i cztery stronice). Książka zawierała 36 dzieł. Została przygotowana w 1623 roku przez przyjaciół pisarza, kilka lat po jego śmierci. Historycy uważają, że zostało wydrukowanych około 1000 egzemplarzy. Cena jednego wyniosła około jednego funta (równowartość dzisiejszych 170 USD). Do dzisiejszych czasów przetrwało nieco ponad dwieście. W 2001 roku sprzedano jeden z nich za 6,1 miliona dolarów. Nabywcą książki był współzałożyciel Microsoftu, Paul Allen.
Czytaj także: Kroniki Galla Anonima – księga inwestycyjna
9. Opowieści kanterberyjskie
Kolejną drogocenną książką są „Opowieści kanterberyjskie” (Canterbury Tales) – zbiór opowiadań autorstwa Geoffreya Chaucera z XIV wieku. Dzięki temu, że autor stworzył cały przekrój klas i typów bohaterów, tekst stanowi źródło zwyczajów i praktyk tamtych czasów. Książka jest nie tylko zabytkiem literatury, ale jest też niecenionym źródłem informacji dla językoznawców i historyków badających społeczeństwo i postawy średniowieczne.
Opowieści zostały opublikowane w 1387 roku. Natomiast jeden z egzemplarzy został zakupiony w 1776 roku przez pierwszego Hrabiego FitzWilliama na wyprzedaży biblioteki John Radcliffe’a w londyńskim domu aukcyjnym Christie’s za kwotę… 6 funtów. Jednak już w 1998 roku egzemplarz książki (ponoć istnieje 12 egzemplarzy) został sprzedany za 7,5 miliona dolarów.
8. Ptaki Ameryki
Książka „Ptaki Ameryki” Johna Jamesa Audubona była wydawana w czterotomowej serii w latach 1827–1838. Autor – przyrodnik i malarz – uzupełnił wydanie o niezwykłe ilustracje ptaków. Ze 170 wydanych egzemplarzy, do naszych czasów przetrwało 119. Oryginały wszystkich 435 znanych ilustracji Johna Jamesa Audubona przechowywane są w New York Historical Society w Nowym Jorku. Natomiast oryginał książki znajduje się w Bibliotece Parlamentu Kanady. Jeden z egzemplarzy został sprzedany po cenach 11,5 miliona dolarów w 2010 roku. Była to rekordowa cena za książkę przyrodniczą.
7. Ewangeliarz Henryka Lwa
W grudniu 1983 roku Ewangeliarz Henryka Lwa został sprzedany za 8,14 mln funtów w domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie. Księgę zakupił niemiecki bankier Herman Josef Abs, przy wsparciu finansowym takich instytucji jak rząd federalny Nieniec, władz krajów związkowych Dolnej Saksonii i Bawarii czy Fundacji Pruskich Dóbr Kultury. Zakup Ewangeliarza miała związek z programem ochrony skarbów niemieckiego dziedzictwa narodowego realizowanego przez owe instytucje, przez co manuskrypt jest ich wspólną własnością.
Ewangeliarz Henryka Lwa, znajduje się w Bibliotece księcia Augusta w Wolfenbüttel. Manuskrypt zawiera 266 stron, teksty czterech Ewangelii oraz 50 całostronicowych ilustracji. Ze względu na wysoką wartość i konieczność ochrony przed światłem, oryginalne dzieło jest prezentowane jedynie co dwa lata na krótkich wystawach.
Dla kolekcjonerów dostępne są faksymile z 1989 roku (nakład 1000 egzemplarzy).
6. Modlitewnik Rothschildów
Dla kultury flamandzkiej jedno z najważniejszych zachowanych dzieł XVI-wiecznych. Zawiera prace kilku czołowych mistrzów ostatecznego rozkwitu szkoły flamandzkiej Ghent-Bruges. Jest to bogato ilustrowany manuskrypt, godzinki (modlitwa paraliturgiczna) utworzona przez wielu artystów.
Przez długi okres czasu modlitewnik był jednym z najdroższych iluminowanych manuskryptów na rynku aukcyjnym. W 2014 roku został kupiony przez australijskiego biznesmena Kerry’ego Stokesa z Christie’s New York, obecnie i jest wystawiony w Bibliotece Narodowej Australii.
Dla kolekcjonerów i znawców epoki opublikowano pełną faksymile z oddzielnym komentarzem: E. Trenkier, Rothschild Gebetbuch: facsimile und comentarium, Codices Selecti, 67 (Graz, 1979).
5. Księga Psalmów z Zatoki
Księga Psalmów z Zatoki była pierwszą książką wydrukowaną na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Została wydana w 1640 roku w Cambridge (Massachusetts), zaledwie 20 lat po przybyciu pielgrzymów do Plymouth w stanie Massachusetts, co stanowiło znaczące osiągnięcie. Po kilku edycjach pozostał w użyciu przez ponad sto lat. Pierwszy nakład wyniósł 1700 egzemplarzy, jedna z jedenastu znanych kopii pierwszej wersji została sprzedana na aukcji w listopadzie 2013 roku za 14,2 miliona dolarów, co było rekordem dla drukowanej książki.
4. Ewangeliarz św. Kutberta
Ewangelia św. Cuthberta, znana również jako Ewangelia według Stonyhurst’a lub Ewangelia św. Jana z Cuthberta, jest to manuskrypt z VII wieku zawierający łaciński tekst Ewangelii Jana. Jest najstarszą europejską książka zachowana w oryginalnej oprawie. Obecnie znajduje się w British Library. Uważa się, że jest to najmniejszy istniejący anglosaksoński manuskrypt. Kodeks ma wymiary zaledwie 138×92 mm i nie zawiera żadnych iluminacji. Oprawa została wykonana z drewna brzozowego obłożonego cienką skórą w kolorze czerwonym.
Jest to najstarsza zachowana w Europie oprawa książkowa. Niewielkie rozmiary Ewangeliarza związane są z ówczesną tradycją noszenia przy sobie fragmentów z tekstami Ewangelii Jana jako rodzaju talizmanu. W 2012 roku został sprzedany za 14,3 miliona dolarów.
3. Wielka Karta Swobód króla Jana bez Ziemi lub Magna Charta Libertatum
Magna Charta Libertatum to akt wydany w Anglii 15 czerwca 1215 roku przez króla Jana bez Ziemi. Król obiecał grupie rebeliantów ochronę praw kościelnych, ochronę baronów przed nieprawym uwięzieniem, dostęp do uczciwego procesu i ograniczenia w płatnościach feudalnych na rzecz Korony, które miały być wdrożone za pośrednictwem rady 25-letniej. Karta stała się częścią brytyjskiego życia politycznego i była systematycznie odnawiana przez kolejnych władców. Jednak z biegiem czasu angielski parlament uchwalił nowe prawa, a karta straciła część swojego praktycznego znaczenia. Za jedyny istniejący egzemplarz David Rubenstein (Amerykański finansista i filantrop) w 2007 roku zapłacił 21,3 miliona dolarów.
2. Kodeks Leicester Leonarda da Vinci
Drugą najdrożej zakupioną pozycją książkową jest Kodeks Leicester Leonarda da Vinci, znany dawniej pod nazwą Kodeks Hammera. Jest to XVI-wieczny zbiór pism i notatek sporządzonych przez największego renesansowego myśliciela. Kodeks to 72 strony dokumentu. Pierwotnie zapiski były związane razem, lecz obecnie strony są od siebie oddzielone. Został spisany w języku włoskim, ręcznym pismem lustrzanym. Dzieło zawiera liczne rysunki i wykresy samego Leonarda da Vinci, który przelewał na papier nie tylko swoje pomysły ale również spostrzeżenia dotyczące natury i świata.
Kodeks został sprzedany Billowi Gatesowi przez dom aukcyjny Christie 11 listopada 1994 r. W Nowym Jorku za 30 802 500 USD.
1. Księgi Mormona
Pierwsze wydanie Księgi Mormona opublikowano 26 marca 1830 roku w Palmyrze, w nakładzie 5000 egzemplarzy. Jej oryginalny tytuł to: The Book of Mormon: An Account Written by the Hand of Mormon upon Plates Taken from the Plates of Nephi (Księga Mormona – relacja napisana ręką Mormona na płytach, z płyt Nefiego). Jest uznana za świadectwo o Jezusie Chrystusie, przez Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, Społeczność Chrystusa i inne odłamy ruchu świętych w dniach ostatnich. Księga Mormona ukazała się dotychczas w 110 językach, w nakładzie ponad 175 milionów egzemplarzy. Autorem Księgi był Joseph Smith, któremu według doktryny mormońskiej ukazał się prorok Moroni w jego rodzinnym domu w Palmyrze. Smithowi, 22 września 1827 roku, Moroni przekazał złote płyty z wyrytymi na nich inskrypcjami w języku reformowanym egipskim. Zawierały one tekst Księgi Mormona. Joseph Smith, kiedy skończył tłumaczenia zwrócił Moroniemu otrzymane złote płyty, a ten je bezpiecznie ukrył, by nie wpadły w niepowołane ręce. Księga Mormona w 2017 roku osiągnęła rekordową cenę aukcyjną za książkę, wróciła wtedy na łono kościoła za 35 milionów dolarów.
Czytaj także: Festiwal Galla Anonima w oddziałach Goldenmark
Photo by Giammarco Boscaro on Unsplash