Współczesny rynek surowcowy i finansowy oferuje wiele możliwości inwestowania w złoto. Nie zawsze taka inwestycja przybiera postać złotych sztabek. Dostępnych jest wiele alternatywnych metod.
Czytaj także: Jak inwestować w złoto, i dlaczego warto zrobić to teraz?
Przez tysiące lat złoto było jedną z najlepszych inwestycji, zwłaszcza na trudne czasy. Jednak potencjalni inwestorzy mieli niewiele możliwości. Tak naprawdę mogli inwestować jedynie w metal wytopiony z rudy (który później zastąpiły milsze dla oka i łatwiejsze w przechowywaniu oraz wycenie sztabki złota) lub biżuterię. Na szczęście dziś mamy znacznie więcej sposobów lokowania środków w złocie.
Złoto fizyczne – sztabki i monety
Sztabki złota to jedna z najstarszych metod składowania złota. Standardowa sztabka złota, będąca najczęściej przedmiotem obrotu na giełdach metali szlachetnych, ma wagę 400 uncji jubilerskich, czyli ok. 12,4 kg. W takich właśnie sztabach przechowywane są rezerwy złota banków centralnych na całym świecie.
W obrocie znajdują się jednak sztabki o różnej masie, dopasowane do możliwości finansowych inwestorów – od 1 do 1000 gramów. Największa sztabka złota waży 250 kg. Została wyprodukowana w Japonii i znajduje się w Muzeum Złota w Izu. Warto zauważyć, że ćwierć tony złota to ok. 8038,59 uncji (uncja jubilerska to 31,1034768 grama), co przy obecnych kursach złota daje wartość przeszło 13,064 mln dolarów. Minimalna czystość sztabki to próba 995 (995 g złota w 1000 g sztabki), ale większość dostępnych w handlu ma próbę 999,9.
Monety bulionowe (inwestycyjne) w odróżnieniu od monet kolekcjonerskich wyceniane są jedynie na podstawie zawartości kruszcu. Nie liczy się rok emisji ani nakład. Jest to po prostu inna forma sztabki.
Najpopularniejszą gramaturą złota w sztabkach jest jedna uncja (31,1 gramów). W takiej też gramaturze najczęściej występują złote monety bulionowe.
Złoto inwestycyjne jest zwolnione z podatku VAT.
Akredytacja w LBMA
Sztabki, którymi obraca się na rynku złota, mają wytłoczone oznaczenia mennicy, która wypuściła kruszec w tej formie. W Polsce najczęściej spotyka się sztabki ze Szwajcarii, RPA czy Australii. Takie oznaczenie nadaje sztabce wiarygodność i bardzo ułatwia jej upłynnienie. Dlatego kupując sztabkę od dostawcy, co do którego wiarygodności istnieje wątpliwość, warto upewnić się, że producent oznaczony na sztabce jest zrzeszony w London Bullion Market Association (LBMA).
Lokata rzemieślnicza – złota biżuteria
Wyroby jubilerskie to kolejny ze znanych od wieków sposobów na lokowanie majątku. Oczywiście dziś już nikt nie kupuje złotych koron, ale pierścionki, naszyjniki czy bransoletki cieszą się od wieków niesłabnącą popularnością, zwłaszcza wśród płci pięknej.
Biżuteria poza wartością wynikającą z wagi i próby kruszcu ma również wartość artystyczną, a często wręcz bezcenną wartość sentymentalną. Wartość artystyczną dość trudno ocenić, bo w jubilerstwie również zmieniają się trendy, ale zasadniczo im starszy, staranniejszy i bardziej klasyczny jest wyrób, tym większą wartość może osiągnąć.
Minusem inwestycji w złoto pod postacią biżuterii jest podatek VAT w wysokości 23 proc.
Lokata numizmatyczna – złote monety kolekcjonerskie
Z numizmatami sprawa wygląda podobnie jak w przypadku biżuterii. Złote monety mają sporą wartość ze względu na zawarty w nich kruszec, ale istotna jest również wartość numizmatyczna, kolekcjonerska. Niektórzy kolekcjonerzy za nic nie pozbędą się cennych okazów, a są skłonni zaoferować ogromne sumy za brakujące eksponaty w kolekcji.
Cześć monet, emitowanych przez banki centralne (w Polsce przez NBP) jest oficjalnym środkiem płatniczym i można nimi płacić w sklepie. Trudno jednak uwierzyć, by ktoś zapłacił w sklepie złotą monetą o nominale 100 zł, gdy cena emisyjna jest kilkunastokrotnie wyższa. Istnieją również firmy, które produkują numizmaty kolekcjonerskie i lokacyjne nie będące środkami płatniczymi.
Monetami, które służą stricte do inwestycji w złoto, są monety bulionowe, wśród których najważniejszymi są południowoafrykańskie Krugerrandy, najczęściej o wadze jednej uncji jubilerskiej, choć bite są również lżejsze. Wartość tych monet wynika głównie z wartości kruszcu użytego do ich produkcji, choć są nieco droższe niż sztabki o takiej samej masie, ze względu na wartości kolekcjonerskie i artystyczne.
Lokata giełdowa – akcje i produkty finansowe
W złoto można inwestować także w sposób pośredni – inwestując w akcje firm wydobywających i przetwarzających złoto, mennic czy firm jubilerskich, a także lokując fundusze w rozmaitych produktach finansowych opartych o ceny złota.
W Polsce nie ma zbyt wiele firm giełdowych związanych z rynkiem metali szlachetnych. Wśród tych nielicznych notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych można wymienić dolnośląski KGHM (wydobywa sporo srebra, głównie jako produktu ubocznego przy przetwórstwie miedzi) czy firmę jubilerską W. Kruk.
Za granicą można zainwestować w więcej takich firm. niektóre biura maklerskie umożliwiają klientom z bardzo zasobnym portfelem bezpośrednie inwestycje na zagranicznych rynkach akcyjnych. Warto zwrócić uwagę na rynki największych producentów złota: Chin, Australii, RPA, USA czy Rosji.
Kontrakty terminowe
Jeśli ktoś nie ma czasu na samodzielną grę na giełdzie ma do wyboru szerokie spektrum funduszy inwestycyjnych, zarówno tych inwestujących w akcje firm surowcowych, jak i bezpośrednio w kruszec bądź kontrakty terminowe.
Jeśli już jesteśmy przy kontraktach terminowych, to zachodnie giełdy oferują szeroki wachlarz instrumentów spekulacyjnych powiązanych z cenami złota. Należy jednak pamiętać, że są to inwestycje o bardzo wysokim stopniu ryzyka, a do ich prowadzenia niezbędna jest dogłębna wiedza z zakresu instrumentów finansowych.
Ostatnim, stosunkowo łatwo dostępnym w Polsce elementem są produkty strukturyzowane. Są to produkty finansowe z gwarancją zwrotu kapitału, oparte na zachowaniach jakiegoś wskaźnika (może to być kurs akcji, walut, surowców czy zachowanie indeksów giełdowych). Produkt taki składa się z dwóch części – jedna to klasyczna lokata, która zapewnia zwrot całości kapitału, druga jest lokowana w kontrakty terminowe. To właśnie ta druga część może dać zysk. Na polskim rynku jest kilka produktów opartych o kurs złota.
