Royal Canadian Mint

Royal Canadian Mint – Mennica spod znaku klonowego liścia

Kiedy myślimy o kanadzie, złoto nie należy do pierwszych skojarzeń, które przychodzą do głowy. Jednak to właśnie w tym bezkresnym północnym kraju klonów i hokeja mieści się jedna z mennic posiadających prestiżowy certyfikat „Good Delivery” nadawany przez London Bullion Market Association – Royal Canadian Mint.

Mysaver poleca:

Pierwsze monety przeznaczone specjalnie na rynek Kanady, wówczas brytyjskiej kolonii, zostały wybite w 1858 r. w brytyjskiej Royal Mint. W 1867 r. został uchwalony Akt Konstytucyjny, który powołał do życia Konfederację Kanadyjską, wciąż zależną od Wielkiej Brytanii w kwestiach polityki zagranicznej i obronnej, ale o dużym stopniu samodzielności w sprawach wewnętrznych. Kraj potrzebował coraz więcej waluty i zaspokajanie jego potrzeb przez odległą i mającą masę innych obowiązków Royal Mint okazało się nieefektywne.

Już w 1890 r. pojawiły się pierwsze propozycje stworzenia filii Royal Mint w Kanadzie, jednak potrzeba było dekady, żeby projekt doczekał się zatwierdzenia, a niemal dwóch na jego realizację. W 1901 r. Parlament Brytyjski wyraził zgodę na budowę nowej filii Mennicy Królewskiej w Ottawie, stolicy Kanady. Budowa została ukończona w 1907 r. i 2 stycznia 1908 r. gubernator Kanady lord Albert Grey i jego żona symbolicznie puścili w ruch maszyny mennicze, wybijając pierwszy legalny bilon na terenie kraju.

Początkowo kanadyjska filia Royal Mint wybijała jedynie bilon obiegowy. Jednak już w 1911 r. rozpoczęto w niej rafinację złota i srebra, którego wydobycie stało się istotną gałęzią kanadyjskiej gospodarki. Od początku mennica uzyskała certyfikat „Good deliveryLBMA, którym cieszy się do dziś.

Wielki Kryzys dał kanadyjskiej mennicy niezależność od spółki-matki w Europie. W 1931 r. Mennica przyjęła dzisiejszą nazwę Royal Canadian Mint i stała się niezależną instytucją, podporządkowaną bezpośrednio kanadyjskiemu Ministerstwu Finansów (Department of Finance). Kolejny przełom nastąpił w roku 1969, kiedy Mennica otrzymała status Przedsiębiorstwa Korony (ang. Crown Corporation). Formalnie oznaczało to, że firma stała się własnością królowej brytyjskiej. W praktyce jednak królowa mogła wykorzystywać swoje właścicielskie prerogatywy jedynie „in council”, czyli za zgodą rządu Kanady. De facto więc Royal Canadian Mint znalazła się pod bezpośrednim nadzorem rządu, zrywając więzy łączące ją z Ministerstwem Finansów.

Ta struktura pozostaje aktualna do dziś. Wszystkie kanadyjskie Przedsiębiorstwa Korony to firmy realizujące kluczowe zadania publiczne. Każde posiada własną radę nadzorczą oraz zarząd i cieszy się dużym stopniem samodzielności w swoich działaniach biznesowych.

W 1960 r. N.A. Parker, ówczesny prezes Mennicy, zwrócił się do Ministra Finansów o wybudowanie nowego zakładu. Uruchomił tym samym proces niemal tak czasochłonny jak budowa samej Royal Canadian Mint. Po latach dyskusji, pod koniec lat 60-tych ubiegłego wieku, przeprowadzono w Mennicy audyt, który wykazał, że park maszynowy firmy jest przestarzały i rozbudowa stanowi konieczność. Początkowo nowa filia miała również znajdować się w Ottawie, jednak na początku lat 70-tych pojawił się projekt, by umieścić ją w odległym o przeszło 1 500 km Winnipeg. Chciano w ten sposób zrekompensować gospodarce regionu likwidację części okolicznych baz wojskowych. Ostatecznie w 1972 r. zakupiono ziemię w Winnipeg i rozpoczęto budowę. Nowa filia oficjalnie zainaugurowała działalność w 1976 r. i przejęła całość ciężaru związanego z biciem monet obiegowych, nie tylko dla Kanady. Na mocy kontraktów Royal Canadian Mint biła obiegowy bilon dla takich krajów jak Kuba, Norwegia, Jemen, Kolumbia, Islandia, Tajlandia, Hong Kong, Barbados czy Nowa Zelandia.

Dzięki uruchomieniu nowej filii centrala mogła skupić się na produkcji bulionu. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Royal Canadian Mint szybko wyrobiła sobie markę firmy, która produkuje rzetelne monety bulionowe i pożądane monety kolekcjonerskie.

Zaczęło się w 1979 r. od Kanadyjskiego Liścia Klonowego, który stał się monetą najbardziej kojarzoną z tą Mennicą. Od swojego powstania Liść pojawiał się w wersjach ze złota, srebra, bimetalicznych, a także z platyny i palladu. Mennica oferuje monety wielkości od 1 oz do 1/20 oz. w 2007 r. Royal Canadian Mint zaprezentowała złotą monetę bulionową z liściem klonowym o wadze 100 kg (co równa się 3215 uncjom, prawie 13 mln PLN wg cen z kwietnia 2014), średnicy 50 cm. i grubości 3 cm., o nominale 1 mln dolarów kanadyjskich. Moneta miała jedynie promować Mennicę i być obiektem wystawienniczym, ale kilku inwestorów zdecydowało się na jej zakup, więc wybito kilka dodatkowych numizmatów. Dalej można je kupić, ale obecnie wybijane są jednie na zamówienie.

Mennica wciąż pozostaje aktywna na rynku. W 2010 r. wypuściła serię numizmatów upamiętniających Zimową Olimpiadę w Vancouver. To właśnie tam powstawały medale, którymi nagradzani byli sportowcy, w tym nasze panczenistki w biegu drużynowym, Adam Małysz (dwukrotnie) i Justyna Kowalczyk (trzykrotnie). Z kolei w tym roku na rynku pojawiła się jednouncjowa złota moneta „Kanadyjski Wyjący Wilk”, która jest pierwszą w serii „Zew natury”.

Fot. Guillaume Jaillet on Unsplash